Het kindgesprek bij de Rechter, hoorrecht vanaf 8 jaar
Het kindgesprek bij de Rechter vanaf 8 jaar

Positie van het minderjarige kind
De positie van kinderen in scheidingssituaties is de afgelopen jaren duidelijk veranderd. Eén van de meest zichtbare veranderingen in 2025 is dat het hoorrecht voor minderjarigen is verlaagd van 12 jaar naar 8 jaar. Deze wijziging is niet ingegeven door een juridische wens om kinderen meer verantwoordelijkheid te geven, maar door het toenemende besef dat ook jongere kinderen heel goed kunnen vertellen en laten zien wat een scheiding met hen doet.
Van 12 jaar naar 8 jaar
Kinderen van 8 jaar en ouder blijken vaak prima in staat om te verwoorden waar zij spanning voelen, wat zij missen, waar zij bang voor zijn of wat hen juist helpt. Door het hoorrecht te verruimen, wordt erkend dat hun beleving ertoe doet, ook al blijven beslissingen altijd bij de volwassenen.
Hoorrecht betekent geen beslisrecht
Het is belangrijk om hierbij een helder onderscheid te maken. Hoorrecht is geen beslisrecht. Een kind beslist niet over de zorgverdeling, de hoofdverblijfplaats of andere juridische keuzes. Die verantwoordelijkheid hoort niet bij een kind en wordt ook niet bij het kind gelegd.
Schadelijk misverstand
Ouders doen er goed aan de leeftijdsgrens van het hoorrecht nooit te gebruiken om een kind richting een bepaalde zorgverdeling te bewegen, omdat de ouder dat zelf wenst. In de professionele praktijk wordt dit gezien als emotionele en psychische mishandelingen, ook wanneer dit vanuit onwetendheid en onbedoeld gebeurt. Het is bovendien een hardnekkig misverstand dat dit “keuzerecht” voor jonge kinderen zou bestaan, een misverstand dat helaas ook op scholen en in de omgeving van kinderen leeft. Wij doen een dringend beroep op ouders om kinderen hiertegen te beschermen: volwassenen nemen beslissingen, kinderen hebben het nodig hun gevoelens en zorgen te delen, maar zij hoeven nooit te kiezen tussen hun ouders/verzorgers.
Wat is het dan wel?
Hoorrecht betekent wél dat een kind mag vertellen hoe het de situatie ervaart en wat het nodig heeft om zich zo veilig mogelijk te voelen binnen de veranderingen die plaatsvinden. Hoorrecht houdt in dat een kind de mogelijkheid krijgt om zijn of haar stem te laten horen in een procedure die over hem of haar gaat. Die stem wordt meegenomen als één van de gezichtspunten bij het nemen van beslissingen, naast de belangen van de ouders en andere relevante omstandigheden. Het gaat niet om kiezen, maar om delen. Niet om sturen, maar om zichtbaar maken wat er leeft.
Kindgesprek
Het hoorrecht wordt tegenwoordig steeds vaker aangeduid met de term kindgesprek. Daarnaast worden ook benamingen gebruikt als gesprek met het kind, horen van de minderjarige of gesprek met de kinderrechter. Welke term ook wordt gebruikt, de kern blijft hetzelfde: het creëren van ruimte voor het perspectief van het kind op een manier die past bij diens leeftijd en ontwikkeling.
Procedure Kindgesprek
De procedure rondom het kindgesprek is zorgvuldig vormgegeven. Wanneer er bij de Rechtspraak een zaak loopt waarin beslissingen over kinderen worden genomen, kan een kind vanaf 8 jaar worden uitgenodigd voor een gesprek met de rechter. Dit gesprek vindt plaats zonder de ouders erbij. Het kind hoeft niets voor te bereiden en is niet verplicht om alles te vertellen. Er wordt aangesloten bij wat het kind zelf wil en kan delen. De inhoud wordt terughoudend en zorgvuldig gebruikt, zodat het kind niet het gevoel krijgt dat het verantwoordelijk is voor de uitkomst.
Kindgesprekken bij ons in de praktijk
In onze praktijk zien wij hoe helpend het is om kinderen al vóór zo’n juridisch moment te begeleiden. Wij voeren gesprekken met kinderen waarin we uitleggen wat scheiden betekent, wat een kindgesprek bij de rechter inhoudt en vooral wat het niet is. Deze gesprekken zijn rustig, afgestemd en kindgericht en worden begeleid door een professionele kindercoach. Kinderen mogen vragen stellen, gevoelens benoemen en hun zorgen uitspreken, zonder dat daar iets van hen verwacht wordt.
Waardevol en helpend voor het kind en de ouders
Deze gesprekken dragen bij aan een groter begrip van het concept scheiden bij kinderen. Ze helpen hen om woorden te geven aan wat vaak vaag, groot of verwarrend voelt. Tegelijkertijd bieden ze ouders waardevolle inzichten. In een scheidingsfase zijn ouders vaak zelf bezig met verlies, verdriet en onzekerheid. Dat maakt het soms lastig om volledig beschikbaar te zijn voor de beleving van het kind, hoe graag ouders dat ook willen.
Door ruimte te maken voor de stem van het kind ontstaat er meer zicht op wat werkelijk belangrijk is voor hem of haar. Die informatie helpt ouders bij het opstellen van een ouderschapsplan dat niet alleen praktisch klopt, maar ook emotioneel aansluit bij de behoeften van hun kinderen. Kinderen voelen zich gehoord en gezien. Ouders krijgen richting en houvast.
Bij Eemland Mediation & Coaching geloven wij dat het betrekken van kinderen geen extra belasting is, maar juist een beschermende factor. Niet omdat kinderen moeten meebeslissen, maar omdat zij mogen vertellen. En juist dat maakt het verschil tussen afspraken die bedacht zijn voor kinderen en afspraken die werkelijk werken voor kinderen.
Blog





















